Nam Phương hiền thê (tên thật Nguyễn Hữu Thị Lan, 1914 - 1963) là bà xã Bảo Đại - vị vua sau cùng của triều đại phong loài kiến Việt Nam. Bà là ái thiếu phụ ông Nguyễn Hữu Hào và bà Lê Thị Bình, gồm cậu ruột là đại phú hào Lê phát Đạt - tín đồ giàu nhất nhì xứ nam giới Kỳ thời đó.

Nam Phương cung phi qua bốn liệu sách báo

Hậu thế thời buổi này biết về thân núm và cuộc sống nhiều thăng trầm của phái mạnh Phương hiền thê qua những cuốn sách, rất có thể kể cho như: Hồi ký kết của vua Bảo Đại, Từ triều đình Huế mang đến chiến khu vực Việt Bắc, hồi ký kết của ông Phạm tương khắc Hòe - Cựu Đổng lý Ngự tiền công sở của Bảo Đại, Bảo Đại hay phần đa ngày cuối cùng của quốc gia An Nam của sử gia tín đồ Pháp Daniel Grandclément, Nam Phương hoàng hậu và Bảo Đại vị vua sau cuối trong lịch sử hào hùng phong kiến vn của nhà văn Lý Nhân Phan sản phẩm công nghệ Lang, Chuyện những bà vào cung Nguyễn của nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân…

Nam Phương hoàng hậu.

Ngoài cuốn hồi ký vày chính bạn trong cuộc viết (vua Bảo Đại), những cuốn sách còn lại đều thực hiện một cân nặng tư liệu không nhỏ dại của cả Pháp với Việt Nam, nên khai thác được tương đối nhiều chuyện thâm cung túng bấn sử cùng đời tư của cựu hoàng Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu.

Ngoài những cuốn sách đề cập trên, những tư liệu báo chí truyền thông xưa, nhất là tờ Hà Thành Ngọ báo của phòng tư phiên bản Bùi Xuân học đã cung cấp những thông tin quý giá bán về vua Bảo Đại với Nam Phương hoàng hậu, trong những số ấy có những tin tức mà hồ hết cuốn sách đề cập trong nội dung bài viết này không đề cập tới.

Chẳng hạn tờ báo này vẫn tường thuật gần như là trọn vẹn đám cưới của vua Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu. Rõ ràng từ giữa tháng 3/1934 đến đầu tháng 4/1934, tờ báo này có gần trăng tròn tin bài bác về lễ đại hôn đặc biệt này.

Mở màn đến loạt tin bài bác này, báo vẫn đăng tải hình ảnh chân dung hoàng hậu tương lai của Đại phái nam (Hà Thành ngọ báo số 1956, ra ngày 14/3) với dòng chú thích: Cô Mariette Jeanne Nguyễn Hào tức Nguyễn Hữu Thị Lan ngày 20 Mars này sẽ thụ Lễ tấn phong hoàng hậu.

Hà Thành Ngọ báo số 1959, ra ngày ngày 17/3 phê chuẩn đăng lịch trình lễ đại hôn của vua Bảo Đại với nam giới Phương Hoàng hậu. Chương trình này ghi rất rõ ràng từ kế hoạch tổ chức, đến phần lễ nghi với phân công fan thực hiện.

Cùng bài toán đăng chương trình lễ đại hôn, báo còn đăng tin bật mí hoàng hậu đang ngự ở điện Kiến Trung (Hà Thành Ngọ báo số 1960 ra ngày 18/3). Tin này cho hay, trước kia những bà hoàng hậu không ở thuộc nhà cùng với vua mà lại ở tam cung lục viện. Ni đức vua bỏ hẳn lối cũ, ngài định cung phi ngự tại điện Kiến Trung.

Bên cạnh đó, báo còn đăng tin cho thấy ngày 15/3 vua Bảo Đại đã ngự tới điện Phụng Tiên làm cho lễ cáo yết cùng Liệt thánh Nguyễn triều về việc kén vợ (Hà Thành ngọ báo số 161 ra ngày 19/3).

Hà Thành ngọ báo số 162 ra ngày 20/3, đăng tin cho biết 12h trưa ngày 17/3, cô Nguyễn Hữu Thị Lan đã được các quan đại thần nam triều tiếp trên Lầu công quán. Tiếp đó, số báo 164, ra ngày 23/3, viết bài 9h sáng ngày 20/3, các bà bao phủ thiếp, mệnh phụ phái mạnh triều mang lại lầu công cửa hàng rước phi tần vào Đại nội.

Tin cải chính danh hiệu của nam giới Phương Hoàng hậu

Tường thuật lễ tấn phong vợ Nam Phương, Hà Thành ngọ báo số 166 ra ngày 27/3 có bài viết Ngày 24/3 Lễ tấn phong hậu phi đã cử hành rất long trọng.

Thông tin trong bài báo cho biết sau khi thực hành những nghi lễ, phó khâm mạng và các quan bộ Lễ dâng kim sách (sách vàng) với kim ấn mang lại hoàng hậu. Kim sách bao gồm 6 lá vàng trong đó có lời nhan sắc phong của đức vua.

Nội dung bài bác sắc vào kim sách dài 4 trang, đại ý nói rằng: Vua hiểu về đức tài của cô ý Nguyễn Hữu Thị Lan xứng đáng là chánh cung bắt buộc ngài nhan sắc phong cho cô chức hoàng hậu, trước là nhằm phụng chăm sóc tam cung thái hoàng thái hậu với hoàng thái hậu, sau là coi cả câu hỏi nội đình của phòng vua. Đoạn cuối có lời huấn giáo mong mỏi hoàng hậu xứng danh với chức lớn. Còn ấn vua ban thì bằng vàng, bao gồm khắc 4 chữ hiền thê chi bửu (bảo).

Nguyên văn bài báo viết: “Sau lúc tấn phong hiền thê rồi, đức Bảo Đại có hạ chỉ dụ đặt hiệu cho Hoàng hậu, chủ yếu thật là "Nam hương Hoàng hậu", núm mà lúc chép ra quốc ngữ thì viên chấp sự ngơi nghỉ trong Nội các lại chép lộn chữ “Hương” ra chữ “Phương”, làm cho từ hôm ấy mang đến nay, người nào cũng gọi hiền thê là “Nam Phương Hoàng hậu”. Vì sự lầm chữ “Hương” với chữ “Phương”, nên vừa qua đức Bảo Đại vẫn ra một chỉ dụ new để cải bao gồm về hiệu của Hoàng hậu”.

Liên quan đến việc tấn phong và đặt tên hiệu này, vào cuốn hồi ký của mình, cựu hoàng Bảo Đại không nói tới chuyện đặt nhầm Nam hương thơm thành phái mạnh Phương trên. Ông chỉ lý giải thêm về hai chữ “Nam Phương” như sau: “Tôi đã chọn tên trị vị cho bà thê thiếp mới là phái mạnh Phương - nam giới Phương tức là hương thơm của miền nam bộ (Perfume). Và, tôi cũng ra một chỉ dụ đặc biệt được cho phép bà được phục mức độ màu vàng - màu giành cho Hoàng đế”.

Như vậy, qua nhị dữ khiếu nại trên, dù chưa thể đi đến luận một cách chắc chắn rằng đức Bảo Đại đã hạ chỉ dụ để hiệu đến hoàng hậu, chủ yếu thật là Nam hương thơm (do chưa có thêm tư liệu khác đối chiếu). Mặc dù nhiên, thông tin này cũng bật mí cho họ một phía tiếp cận mới khi tra cứu hiểu, nghiên cứu và phân tích về nam Phương hoàng hậu.